HILVERSUM – De installatie van een nieuwe Hilversumse kinderraad was gaaf als altijd. Enthousiaste kinderen en ook nog budget om wat extra’s te doen voor de Hilversumse jeugd. Gefeliciteerd! Des te treuriger was de rest van de raadsvergadering, zo vlak voor ons weekje herfstvakantie. Alleen een paar hamerstukken. En dan kwam OpStand ook nog eens met twee veel te lange verklaringen…
Nee, echt spannend was het niet, deze raadsvergadering van 15 oktober 2025. Waarschijnlijk was het wel de kortste in vele jaren. Nadat de kinderen waren vertrokken bleven er nog wat hamerstukken over, plus één geheim stuk waarover helemaal niet werd gesproken. Hamerstukken zijn agendapunten waarover in de voorbereidende commissies al overeenstemming is bereikt tussen zo’n beetje alle partijen. Dan is het niet de bedoeling om het er in de raad, ten overstaan van heel meekijkend Hilversum, nog eens over te hebben, al is het onderwerp nog zo belangrijk.
Raad en college leken ook nog eens vooral met zichzelf bezig, zij het ook dat maar enkele minuten. SP-raadslid Bianca Verweij mocht een zeer summiere verklaring uitspreken, waarin zij ‘namens de raad’ haar ongenoegen uitsprak over de gang van zaken rond vertrekkend en al snel weer terugkerend wethouder Bart Heller. Dat speelde zo’n driekwart jaar geleden. In de nasleep splitsten drie raadslieden zich van hun fractie af (zonder direct causaal verband) en ontstond er een hoop gedoe rond de ‘bestuurscultuur’ in Hilversum. Ook de rol van de burgemeester bleef daarbij niet onbesproken. Dus… maar nee, ook hierover geen debat in de raad. Stel je voor dat daar iets onaardig uitkomt, iets waar het college collectief zenuwachtig van wordt.
Des te interessanter leek het agendapunt over de wijze waarop de raad de verplichte functionerings- of klankbordgesprekken met de burgemeester meende te gaan voeren. Daarvoor stond een wijziging van de verordening op de agenda. Een actueel onderwerp… of toch niet? Geen van de raadsleden leek zich in het onderwerp te hebben verdiept. Ik legde als OpStand.nu de volgende verklaring af, in het volle besef dat menig Hilversummer dit als ongelooflijk technisch geneuzel zal ervaren. Besef dat raadsleden geacht worden te snappen waar ik het over heb… en wie zwijgt, stemt toe. Toch?
‘Uit de op het laatste moment bijgevoegde Circulaire benoeming, klankbordgesprekken en herbenoeming burgemeester: ‘Een klankbordgesprek is in de eerste plaats een instrument binnen de relatie gemeenteraad – burgemeester. Naast het regelmatig bepalen van de onderlinge ‘dagkoersen’ worden zo op een vast moment wederzijdse verwachtingen uitgesproken. Indien nodig kan worden bijgestuurd. Wederzijdse afspraken en wensen worden verankerd in een verslag en kunnen zodoende worden gevolgd.’ En: ‘Gemeenteraden kunnen zodoende bij herbenoeming terugvallen op een goed en geobjectiveerd beoordelingskader.’ De vraag rijst: hoe verhoudt een en ander zich tot de vertrouwelijkheid waarin de gesprekken en petit comité plaatsvinden, als deze gesprekken zich beperken tot een gedurende de raadsperiode vaste vertrouwenscommissie van drie, ten hoogste vier raadsleden?
Klankbordgesprekken, of hoe je deze de facto functioneringsgesprekken ook noemt, horen bij zorgvuldig personeelsbeleid, ook ter bescherming van de burgemeester. In gewoon Nederlands: hij moet van zijn hart geen moordkuil hoeven maken wanneer hij met de vertrouwenscommissie gevoelige kwesties bespreekt of zaken die hem dwarszitten. Vandaar de geheimhouding. Uit de circulaire: ‘Daarmee (met de commissie) wordt de mogelijkheid gegeven om in het verlengde van het niet-openbare karakter van de gesprekken en het verslag daarvan, zelfs geheimhouding op de informatie te leggen. In dat geval regelt artikel 86 van de Gemeentewet (in samenhang met artikel 25 van de Gemeentewet) de geheimhouding van die informatie mede in relatie tot de positie van de raad daarin. Dit komt erop neer dat de commissie vervolgens het verslag van dat gesprek aan de raad kan overleggen. Daaruit volgt overigens dat de raad formeel bevoegd is de geheimhouding op te heffen.’
Collega’s en burgemeester, wees u van dat recht bewust. Of deze tamelijk summiere nieuwe verordening, die alleen in het presidium is besproken de burgemeester en ons als raad een zorgvuldig proces garandeert, overzie ik onvoldoende. Toch zal ik instemmen, vanuit de geruststellende gedachte dat de raad altijd nog op een beroep op de Gemeentewet kan doen.’
Toegegeven, heel spannend lijkt dit allemaal niet. Totdat er gedoe ontstaat. Dan piepen raad en burgemeester wel anders, zo zal iedereen beamen die weleens in een arbeidsconflict heeft gezeten, in welke rol dan ook.
Zijn we echt wel veilig?
En dan zowaar toch een onderwerp dat echt de hele gemeente aangaat. Ook als hamerstuk (dus zonder debat) op de agenda: de Bestuursrapportage en begrotingswijziging 2025 Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek. Daarin leggen brandweer, politie, ambulance en overige rescue angels verantwoording af van wat ze met ons geld hebben gedaan. Mooie aanleiding om ook eens naar de inhoud te kijken, met wat actualiteiten in het achterhoofd. Althans, dat vond OpStand. De rest van de raad geloofde het verder wel. Wederom onder het motto ‘wie zwijgt, stemt toe’ legde ik de volgende verklaring af:
‘Er is soms wat gemor over de tsunami aan vragen, moties en amendementen, vooral als ze van oppositiepartijen komen of over een actualiteit gaan. ‘Je overvalt ons!’, klinkt het dan geërgerd. OpStand heeft zich deze raad ingehouden, hoewel deze ongekend magere agenda zich prima had geleend voor enige verdieping, in bijvoorbeeld de Bestuursrapportage van de Veiligheidsregio die we straks zonder debat tot ons nemen. Dan doel ik vooral op de thema’s ‘risicobeheersing’ en ‘weerbaarheid’. Overigens had ook de nieuwe meldkamer het verdiend om even bij stil te staan, met trots en felicitaties maar ook met in het achterhoofd alarmerende berichten over tragere opvolging van meldingen door politie, brandweer en ambulance.
Ook bij risicobeheersing, zo lezen we in de rapportage is minder beschikbare capaciteit, als gevolg van onder meer vacatures en ziekteverzuim. Ondertussen neemt het aantal incidenten van hybride oorlogsvoering oftewel waarschijnlijk Russische sabotage toe. Die richten zich nogal eens op onze infrastructuur. Denk aan energievoorziening, de Rotterdamse haven, vliegvelden en ook aan het spoor. ‘Het Nederlandse spoor is niet goed voorbereid op dreigingen als sabotage en cyberaanvallen en de stijgende vraag naar militair vervoer’, blijkt uit een recent adviesrapport van het Overlegorgaan Fysieke Leefomgeving. Laat zo’n druk spoor nu dwars door onze bebouwde kom lopen. Terwijl ik deze verklaring schrijf – mijn werkkamer kijkt uit op het spoor – dendert er een goederentrein voorbij, met zo’n twintig ketelwagens gevuld met het ontvlambare en giftige methanol. Niet de eerste vandaag en vrijwel zeker ook niet de laatste. Is de brandweer en is de infrastructuur rondom het spoor hierop voorbereid? Geven we ons bij bouwplannen voldoende rekenschap van de risico’s en weten omwonenden wat ze moeten doen of waarheen ze kunnen vluchten? Ik was blij met de brief van wijkcentrum De Geus over noodsteunpunten. Maar laten we daar dan ook op serieus korte termijn iets mee doen. Nog even terug naar het begin. Afgelopen voorjaar, op de valreep van mijn PvdA-fractievoorzitterschap, ergerde ik het college en wat coalitiegenoten met mijn oproep voor een rookverbod op de hei. In de rapportage lees ik dat het aantal buitenbranden en natuurbranden is toegenomen. Mijn advies: wacht niet tot het te laat is. De seinen staan misschien nog niet op rood maar wel op oranje. Met deze oproep verklaar ik mij akkoord met de voordracht.’
Nee, veel bijval leverde deze verklaring niet op. En dat gold ook voor het laatste ‘geheime’ agendapunt, ook al zonder verder discussie geagendeerd: Strategische huisvesting: keuzes maken voor huisvesting gemeentelijke organisatie en dienstverlening Hilversum. De goede lezer snapt, dit ging over een nieuw stadskantoor. Het dossier kennende stemde ik zonder aarzeling tegen, bijna als enige.
Ook Fractie Durlacher stemde tegen, zij het om een heel andere reden. Fréderique Durlacher wenste principieel geen deelgenoot te zijn van geheime stukken. Jammer, want ze waren best interessant. Stukken worden soms achter gesloten deuren behandeld vanwege juridische of financiële belangen. Gaat Hilversum nog meer financiële risico’s aan, naast de Grote Projecten en het opvangen van de lijken uit de kast van het Wijdemerense veen? OpStand had dit graag met de raad besproken, desnoods achter gesloten deuren. Een nieuw stadskantoor bouwen is niet niks. Alleen al de vraag ‘waar?’.
En zo konden raad en college ongekend snel naar de Burgerzaal, waar hapjes en drankjes op ze wachtten. Het meest zinnige deel van de avond was zonder twijfel de installatie van de kinderraad geweest, met leuke voorstellen als een graffiti-wand, betere sport- en speelplekken ook voor de oudere jeugd, veiliger verkeer en meer ideeën waar niemand tegen kan zijn. Alleen nog even uitvoeren.
Joop Lahaise, gemeenteraadslid OpStand
